Hoop
Kraanvogels als krachtig symbool van hoop
Het bekendste, meest kleurrijke symbool van hoop zijn kraanvogels. De historie van de origami-kunstwerkjes gaat way back en is ontstaan in Japan. Al in de 6e eeuw — toen papier nog een luxegoed was — versierden Japanners hun glaasjes sake met gevouwen papieren vlinders en ze vouwden hun Shinto-heiligdommen als geluksbrenger. Afbeeldingen van papieren kraanvogels (orizuru in het Japans) doken in de 16e eeuw op op kimono’s. De Japanners geloofden dat de kraanvogel 1000 jaar leeft en ze zetten de vogels daarom op een — figuurlijke — piëdestal. In 1797 werd het boek Sen Bazuro Orikake uitgebracht: een instructieboek over hoe je 1000 papieren kraanvogels vouwt.
De populariteit van de orizuru hebben we te danken aan Sasaki Sadako, een Japans meisje uit Hiroshima dat leukemie kreeg nadat een atoombom haar stad trof toen ze twee jaar oud was. Zij kende de legende van de kraanvogels en geloofde dat ze een wens mocht doen die uitkwam als ze 1000 orizuru kon vouwen. In het ziekenhuis vouwde ze meer dan 1300 papieren vogeltjes. Hoewel haar wens niet uitkwam (ze overleed op 12-jarige leeftijd), groeiden de kraanvogels verder uit tot een symbool van hoop. In het Vredespark in Hiroshima werd een beeldje onthuld van Sasaki. Het is nog steeds een bedevaartsoord voor grote groepen schoolkinderen. Het is de traditie dat elke klas die het park bezoekt 1000 kraanvogels vouwt om de slachtoffers van Hiroshima te eren. De papieren vogels maken ze dan vast aan de hekken van het park. Dat levert prachtige beelden op:
‘Hope’ in de vorm van papier
Acht jaar geleden was ik op stap in Brussel met een vriendin. In Elsene passeerden we toevallig Le Typographe, een klein winkeltje waar ze prachtig papier verkopen en eigen drukwerk maken. We hadden chance en werden getrakteerd op een kijkje achter de schermen in de drukkerij. Ik werd natuurlijk helemaal zot van al die keurig gestapelde hoopjes mooi papier en had zin om de hele boel te kopen. Uiteindelijk kocht ik maar één soort papier, eentje met een massa aan betekenis: het papier ‘Hope’. Het papier werd gemaakt van kraanvogels die gevouwen werden voor de slachtoffers van Hiroshima. Als je goed kijkt, zie je kleine stukjes gekleurd papier in het mooie witte papier.
Zoektocht
Papier met een zot goed verhaal: dat moést ik hebben. Geen beter papier om te gebruiken voor Goed Goed Studio, toch? Want hoop is positief en verandert onze manier van denken volledig. Positieve verandering dus, samengevat in een stukje prachtig papier. Omdat mijn voorraadje beperkt was, gingen we op zoek naar meer ‘Hope’. Helaas leverde de zoektocht niets op. Bij Le Typographe verkopen ze het niet meer en konden ze er niets over vertellen. Een grondige internetsearch bracht ons bij Earth Hiroshima, ‘A brand for peace’. Je vindt er verschillende producten van makers uit Hiroshima, als symbool van hoop: na de atoombom werd voorspeld dat er 75 jaar lang niets zou groeien in de stad. De makers van Earth Hiroshima bewijzen het tegendeel, met onder andere het papier gemaakt van ‘recycled orizuru’.Ik stuurde hen een mailtje, met een vruchtbaar antwoord: ‘We don't know if there is a store in Europe that handles products you are looking for, but you can buy them from us directly.’Yes!
Hoopvol werk
In 2021 is er voor de eerste keer een broedplaats waargenomen van kraanvogels. Dit is geen wereldnieuws, maar een bericht over ‘hoop’. Kraanvogels broeden onder ideale omstandigheden en dat heeft Natuurpunt gecreërt. Dit was de inspiratie en aanleiding om een origami kraanvogel te maken en te fotograferen voor SAM, Steunpunt Mens en Samenleving. Ze blijven hun netwerk ondersteunen om de beste omstandigheden te creëren voor de mens in onze samenleving.
credits
Auteurs: Hanna Maes en Nienke Soontjes
Beelden: Michel Day (Kraanvogels Hiroshima), Sekiura Design (kalender), Earth Hiroshima, Hanna Maes